2000 - Stefano Gasparri per "Reti Medievali"

Carte rogate da partenti per la guerra

CDL I, n. 114 (Lucca, luglio 754)

In D(e)i nom(ine). regnante d(om)n(o) n(ostr)o Aistulfo rege, anno regni eius quinto, m(ense) iulio, p(er) ind(ictione) septima; fel(iciter). Certus sum ego Uualprand in D(e)i nomine ep(iscopu)s, quia ex | iussione d(om)n(i) n(ostr)i Aistulfi regis directus sum in exercito ambulandum cum ipso; unde sic despensare preuidi de omnib(us) reb(us) meis, ut, dum aduiuere muert[o], | [o]mnia in mea sit potestate uindendi, donandi, quid facere uel iudicare adhuc uoluero. et si mihi occasio mortis obuenerit, uolo ut omnes res meas que in in[iu]|dicata uel non uinduta aut non donata remanserit, duas partes habeat eclesia S(an)c(t)i Martini, ubi nunc presenti ego pontifex esse uideor; et taliter u[olo], | ut una pars de ipse duo portionis, quas in eclesia S(an)c(t)i Martini feci, debeat esse in senodocio qui a d(om)n(o) Talesperiano ep(iscop)o hic fore muro ciuitatis constructum [est]; | et tertiam panem habeat eclesia S(an)c(t)e Fridiani, ubi ipse s(an)c(tu)s corpus requiescit; et quarta parte habeat eclesia S(an)c(t)e Reparate, ubi Garimundus cl(ericus) custor es[se] | uidetur, ut sacerdotes, qui in ipsas eclesias ordinati fuerent, pro facinorib(us) meis D(omi)n(u)m deprecare debeant. seruos autem meos uel ancillas uolo ut li|ueri omnes esse debeant et a ius patronati absoluti, sicut illi homines qui [e]x nubile genere procreati et nati esse uidentur. et si quis de succesorib(us) | meis post meo decesso uel sacerdotes, qui in s(upra)s(crip)tas eclesias ordinati fuerent, neglectum posuerent pro anima mea D(omi)n(u)m deprecando aut elemosina | faciendo, dum cunctis inluxerit dies ille tremendus, iudicium mecum habeant ante omnium Creatorem. et uos fratres meos Perprand et P(er)tifuns, uolo | ut habeatis parte mea de pecunia nostra in Corsica in integrum; et in hoc sitis contempti. et hec, qualiter supra legitur, inuiolabiliter debeat p(er)manere; | et qualiter iudicaui, post meo decesso nullus aliquando posse disrumpi. et si D(omi)no placitum fuerit, et hic sanus reuersus fuero, hec decrition[is] [car]|tula ad me reuertatur, et nullum rouorem habeat. Et Osprando subd[i]acono nostro scriuere precepimus. Actum in Luca, in domo s(an)c(t)e eclesie. Et, | quod menime recordatus sum, quidquid indiuisum de reb(us) meis remanserit, aut quod p(er) quocumq(ue) ingenio mihi legib(us) p(er)tenet, mobile uel inmobile, u[o]|lo ut, sicut supra legitur, in s(upra)s(crip)tas eclesias debeat esse potestate. sic tamen, ut supra dixi, post decesso meo in eo ordine p(er)maneat. |
Ego Uualprand in D(e)i nomine ep(i scopu)s in hanc iudicati pagina a me facta, sicut superius legitur, proprias man(us) meas subscripsi, et testiuus tradedi subscriuenda. |
Ego Osp(er)t exiguus diac(onus) iussus a d(om)n(0) Uualprand ep(iscop)o in hanc pagina iudicati proprias man(us) meas testis subscripsi. |
Ego Buccio pr(es)b(iter)o rogatus a d(om)n(o) Uualprand ep(iscop)o in hanc pagina iudicati proprias man(us) meas testis subscripsi. |
Ego Gausp(er)tus exiguus cl(ericus) et rector eclesie S(an)c(t)i Fridiani rogatus a d(om)n(o) Uualprand ep(iscop)o in hanc pagina iudicati proprias man(us) meas testis subscripsi. |
Signum m(anus) Garimund u(iri) d(euoti) testis.
Signum manus Gairipert u(iri) d(euoti) testis. |

CDL I, n. 117 (Lucca, agosto 755)

In n(omin)e d(omi)ni D(e)i n(ostr)i Iesu Christi. regnante d(om)n(0) n(0str)o Aistolf rege, anno regni eius octauo, mens(e) agusto, in|d(ictione) octaua; fel(iciter). Gaiprand u(ir) d(euotus) tibi eccl(esie) beati S(an)c(t)i Frigidiani loco Griciano p(er)p(etuam)  sal(utem) d(ixit). Mani|[f]estus sum ego nominatus Gaiprand u(ir) d(euotus), quia in exercito ad Francia iteratus sum am|bulandum; proinde consideratus sum D(e)i temure et mercide anime me, qualiter aliquid | de rebus meis pro anima mea D(omi)n(u)s offerat, qualiter mihi D(omi)n(u)s pro parba tribu[it] mag|na, pro terrena celestia, pro temporalia sempiterna; quia quidquid hic relinquimus | alienum est, etquod in s(an)c(t)orum locibus condonamus, ea nobis in perpetuum lucere cridi|mus, sicut D(omi)n(u)s ait: centuplum reddat uobis in uita eterna. Et ideo ego q(ui) s(upra) Gaiprand | u(ir) d(euotus) offero D(e)o et tibi eccl(esie) beati S(an)c(t)i Frigidiani et p(res)b(ite)ro, qui inibi ordinatus est aut in a[n] |tea fueret, casa ubi Filerat massario resedet, hic in Griciano, una cum terrai, u[i]nea, o[li]ueto, silua, cultum et incultum, mnobile et inmobile; omnia et in omnibus, quant[um] | modo ad ipsa casi, p(er)tenet, excepto duas petzas de terra id deblo Iustuli, quod in mea | reserbo potestatem; nam ipsa s(upra)s(crip)ta casa cum omnia ad se pertenente uolo habere | eccl(esia) beati S(an)c(t)i Frigidiani et p(res)b(ite)ro, qui inibi ordinatus est, ut de ipso parbo monusculo lum[i]|naria s(an)c(t)orum D(e)i faciat, et pro mea facinora D(omi)n(u)s deprecetur, et messarum sollem[ni]|itate celebritor, qualiter in futuro eterna inueniat requiem. et hoc uolo, ut, du[m] | aduiuere meruero, uolo ut ipsi casa cum omnni ad se p(er)tenente in mea sit pote[s]|tatem; pos uero meo decesso, sicut superius legitur, ipsa casa eccl(esia) beati S(an)c(t)i Frigi|diani possedeas. et quis post meo obito ipso parbo monusculo da ipso s(an)c(t)o loco | subtragi uolueret de heredibus meis, qui mihi in deuisione da germanis meis obue[nit], in D(e)i incura iudicium, et cum Iuda habeas portione, et insuper conponat sole[dos] | duocentum; et pagina in sua maneat firmitatem. Quam dotis meis pagina Sic[hipert] | amico meo scribere rogaui, sub stipul(atione) et spons(ione) soll(emni) interp(osita). Act(um) in Griciano, regnum et ind(ictione) s(upra)s(crip)ta; fe[l(iciter)]. |
Signum manus Gaiprand u(iri) d(euoti) aucturi. |
Signum manus Rotcaido u(iri) d(euoti) germano eius testis. |
Signum manus Gauspert u(iri) d(euoti) similiter germano eius testis. |
Signum manus Iohanni u(iri) d(euoti) testis. |
Ego Sichipert post roborata et [a]nte presentia testium sup(er) alta|rio ponente uidi, depliui et dedi.

CDL II, n. 230 (Pisa, luglio 769)

In n(omine) D(omi)ni. exempla ex autenticha cartule |
In Christi nomine. regnante piiss(imo) d(om)n(o) n(ostro) Desiderio et Adelchis regibus, anno filiciss(imo) regni eor(um) | tertio decimo et decimi, mense iulio, ind(ictione) septima. Ego Dommolino filio q(uon)d(am) [.... p(er)p(etuam) sal(utem) dixi].| Q(uonia)m incerti sumus omnis de D(e)i iudicio, non iscimus qualiter nouis finis mortis | occhurra, et ideo dispositum sum ter in exercito, et tiui Austrichunda dulcis[si]|ma sorore germana mea, in domo mea in capillo auire uideor, elegisti tiui monasticho a[ui]|to D(e)o deseruire, petisti me, ut tiui largito cedere de res tua fachultate, quam tiui cho[n]|quisisti, pro anima tua dare.unde chonsideratus sum sup(er)na retributione, et tuam quam | mihi postolasti, do et cedo tiui licentia adque p(er) hanc cartula 'mea largit[ati]s | sechundo edisti pagina in te chonfirmo et chonstituo tiui auire dispensatore Li|ufrit pr(es)b(iter) eclesia S(an)c(t)i Petri sita que uocitatur ad Septem Pinos aut posteros eiu[s. e]|t si post -transito meo tu dulcissima sorore mea remanserit, uolo, decerno, ut [un]a | chum ipso, sicut tua fueri uolontate, et licentiia aueatis omnis res tuas, quas tiui | chonparasti aut chonquisisti, mouilia et inmouilia, uindere, et cartula uenditio|nis emittere, pina sup(er) eredes meus chonligare ipsa res molestauere ad emtoribus aut | ad loca uenerauilia aut chui de ipsa res in integro aut quomodo uolueri dare suptra|gi quesieri, dupla meliorata chonponatur; sicut tiui plicuerit animo dandi pr[o] | anima tua, una cum s(uprascrip)to dispensatores aut posteros eius quot dederit, omni tem|pore p(er) mea largitate firmiter chonstituo p(er)manire. et si quis aliquis de eredis, pro|eredibus meis post meus decessor quoquo tempore chontra an cartula largitatis, | dispensationis ire, uenire, molestare, disrumpi aut molestare temtauerit, chon|poniturus esse inueniatur tiui, s(uprascrip)to dispensatores aut ad posteros tuos, dupla me|liorata rem de quot agitur. Et presens chartula omni tempore in sua p(er)ma|neat firmitate, sicut Maccio not(arium) iscriuere rogaui. Act(um) Pisa, p(er) ind(ictione) s(uprascrip)ta; fel(iciter). |
Signum [**] manus Dommolini, qui an cartula fiere rogauit. |
Signum [**] manus Rotp(er)ti filio q(uon)d(am) Rodualdi testis. |
Signum [**] manus Ansari filio Ansualdi testis. |
Signum [**] manus Auriboni filio q(uon)d(am) Aufrit testis. |
Signum [**] manus Maurunte filio q(uon)d(am) Filicenti testis. |
Signum [**] manus Gumfrit filio q(uon)d(am) Guntifrit testis. |
Ego Maccio(i) not(arius) pos testium chonpleui et dedi.
Ego Ansp(er)tu not(arius) an cartula sine | fraudem exemplaui.